Zawisza Czarny to flagowy żaglowiec Zwiazku Harcertwa Polskiego i jednocześnie najwiekszy żaglowiec skautowy
na świecie. Rejsy na Zawiszy Czarnym to doskonała propozycja nie tylko dla harcerzy. Zawisza Czarny to statek z duszą, który przez ponad 50 lat swojej służby na morzach i oceanach dorobił się grupy wiernych sympatyków i fascynatów. Dzieje się tak dlatego, że każdy kto choć na krótko przebywał na jego pokładzie chłonie doskonałą atmosferę Zawiszy.
Sentyment wielu żeglarzy do naszego żaglowca wynika też prawdopodobnie z tego, że wielu dzisiejszych wilków morskich stawiało na nim swoje pierwsze kroki - czy to jako żeglarze - czy jako oficerowie wachtowi.
Główny obszar aktywności Zawiszy to rejsy harcerskie, skautowe, rejsy młodzieżowe oraz rejsy z niewidomymi w Programie "Zobaczyć Morze".
Niemniej co roku kilkanaście rejsów jest otwartych dla każdego kto chce - jak mówi stara piosenka o Zawiszy - "zaznać przygody, wiatru, morza i słońca".
nazwa: s/y Zawisza Czarny
bandera: Polska
numer na żaglu: POL - 1
sygnał wywoławczy: SPGZ
MMSI: 261334000
numer IMO: 8683028
| Typ: | szkuner sztakslowy |
|---|---|
| Załoga: | 46 osób |
| Tonaż: | 164 BRT |
| Pow. żagli: | 625 m2 |
| Zanurzenie: | 4,5 m |
| Dł. kadłuba: | 36,1 m |
| Dł. max: | 42,7 m |
| Armator: | CWM ZHP |
| Budowniczy: | Stocznia Gdańska |
| Materiał: | stal |
| Silnik: | MAK DKW MU-423/390 KM |
Pełny tekst Zawiszowego Vademecum do ściągnięcia ze strony znajduje się poniżej tekstu.
Wstęp historycznyKontynuuje tradycję pierwszego „Zawiszy". Przebudowany w 1960/61 r. z rybackiego lugotrawlera „Cietrzew". Zdjęto z niego nadbudówki, ustawiono maszty, dodano stępkę balastową, urządzono wnętrza mieszkalne. Ze starego „Zawiszy" przeniesiono drewniany galion, który zdobi dziób dzisiejszego jachtu. Banderę podniesiono na „Zawiszy II" 15 lipca 1961 r., a pierwszym kapitanem został delegowany z Marynarki Wojennej kmdr Bolesław Romanowski.
Kolejny remont „Zawisza Czarny" przeszedł w roku 1967. Statek został wtedy przedłużony i rzebudowany. W 1990 r. opłynął dookoła kulę ziemską. Kilkakrotnie opłynął przylądek Horn. Brał udział w regatach z okazji 200-lecia Stanów Zjednoczonych, był gościem na Światowym Jamboree Skautowym w Chile i w Wielkiej Brytanii. Uczestniczył w wielu innych skautowych przedsięwzięciach, jak choćby Rejsy Pokoju z międzynarodową załogą, z młodzieżą państw ogarniętych konfliktami zbrojnymi na Bliskim Wschodzie.
Imię statku nie zostało wybrane przypadkowo. Nasz reprezentacyjny jacht - nosząc imię Zawiszy Czarnego - polskiego rycerza, bohatera bitwy pod Grunwaldem, który słynął z odwagi i dotrzymywania słowa i jest również w obecnych czasach wzorem cnót rycerskich - dowiódł, że jest godny nosić to imię. W roku 1984, w czasie regat atlantyckich, „Zawisza Czarny" wsławił się przeprowadzeniem brawurowej akcji ratowniczej w bardzo trudnych warunkach pogodowych w rejonie Bermudów, ratując część załogi żaglowca „Marques", który zatonął tam w niespodziewanym i niezwykle gwałtownym szkwale. Załoga „Zawiszy" wykazała się odwagą i odpowiedzialnością, ponieważ po uratowaniu rozbitków jacht pozostał w rejonie wypadku, poszukując kolejnych ofiar, pomimo silnego wiatru i wysokiego stanu morza. Na Bermudach po udanej akcji ratunkowej witano ich jak bohaterów.
Zawisza Czarny uczestniczył w Światowych Jamboree – największych zlotach skautowych świata – w Chile, Anglii i Szwecji.Od 10 lat na swoim pokładzie gości niewidomych żeglarzy, którzy w ramach projektu „Zobaczyć Morze” odkrywają radość z żeglowania i podróży.Od pięciu lat, uczestniczy w przekazywaniu Betlejemskiego Światła Pokoju. Zawisza Czarny zawodzi światło do Ronne na Bornholmie i Karlskorony w Szwecji.W ostatnich latach Zawisza Czarny pływa po wodach Europy.
Odbył serię rejsów na Morzu Śródziemnym, Północnym, Norweskim i Bałtyckim. Wiele z jego rejsów to projekty międzynarodowe z załogami z Belgii, Ukrainy i Litwy oraz rejsy dla młodzieży, w czasie których realizowany jest program wychowania morskiego.
Vademecum Zawiszowe 2017 [2 MB]
| Typ silnika: | MS 423 |
| Rok produkcji: | 1940 |
| Rzędowy, 6-cylindrowy, | czterosuw, wysokoprężny |
| Pojemność skokowa: | 166,8 dm3 |
| Średnica cylindra: | 290 mm |
| Skok tłoka: | 420 mm |
| Stopień sprężania: | 32 |
| Moc: | 390 KM przy 300 obr/min |
Zawisza Czarny, trzymasztowy szkuner sztakslowy. Żaglowiec idący pod maszyną bucha co jakiś czas ponad grotmasztem kłębem dymu, czemu towarzyszy dość charakterystyczny, niski gang wolnoobrotowego silnika wysokoprężnego.
Silnik, jak silnik... Jest - cała naprzód, jest - cała wstecz. A jednak...
W maszynowni Zawiszy zainstalowano silnik, jaki w okresie II Wojny Światowej montowano na niemieckich okrętach podwodnych. Wyprodukowany został w zakładach Krupp w roku 1940. Jest to Diesel o mocy 390 KM. Silnik ten nie ma sprzęgła! Przekładnia nawrotna, zwana rewersem, umożliwia dzięki systemowi kół zębatych zmianę kierunku obrotu wału śruby. Na Zawiszy jest to nieco bardziej skomplikowane. By zmienić kierunek obrotów czterosuwowego, górnozaworowego silnika Diesla, trzeba go najpierw odstawić, a następnie uruchomić tak, by kierunek obrotu wału korbowego sprzęgniętego z wałem śruby był przeciwny. Realizuje się to poprzez zmianę ustawienia faz rozrządu.
Specjalne pokrętło sprzęgnięte jest poprzez układ kół zębatych z wałkiem rozrządu. Krzywki na tym wałku unoszą w określonym momencie długie popychacze, te zaś sterują klawiaturą, która otwiera i zamyka zawory w głowicy. Pokrętłem ustawia się momenty otwarcia zaworów tak, by suwy sprężania, pracy, wydechu i ssania zgrać z ruchami tłoka, obracającego wał korbowy w prawo lub w lewo. Na bloku silnika znajduje się okienko, w którym można odczytać, jaki kierunek obrotów silnika ustawiono. Silnik uruchamia się powietrzem pod wysokim ciśnieniem, wtłaczanym do cylindra nad tłok. Rozprężający się gaz wymusza ruch posuwisty tłoka, który poprzez korbowód wprawia w ruch obrotowy wał korbowy i silnik zaskakuje na kolejnych cylindrach. Powietrze sprężone w butli wystarcza na 14 cykli rozruchowych, przy chodzącej sprężarce - około 100 cykli.
Z maszyną "Zawiasa" łączy się wiele anegdot. W trakcie skomplikowanych manewrów portowych w jednym z bałtyckich portów, ciśnienie powietrza w układzie rozruchowym spadło tak, że zabrakłojednego "cała wstecz". Silnik nie zastartował i majestatycznie cyrkulujący żaglowiec, podchodząc do nabrzeża, przestawił bukszprytem budkę stacji paliwowej. W 1991 roku podczas remontu silnika w zakładach Krupp, okazało się, że drugi taki egzemplarz jest eksponatem w fabrycznym muzeum. Podobno jest jeszcze gdzieś - i to nie na dnie morza - trzeci taki silnik.
Dość poważna awaria (pęknięcie bloku silnika) była naprawiana przez mechaników zakładowych i załogę Zawiszy. Przyszedł dramatyczny moment. Okazało się, że jeden z elementów silnika (rozdzielacz sprężonego powietrza) jest tak zużyty, że trzeba go wymienić. Oczywiście, jak to bywa w takich wypadkach, potrzebnej części nie było w magazynie, a dorobienie dość skomplikowanego detalu nie należało do łatwych zadań. Jednak dzięki wzorowej współpracy mechaników z zakładów Krupp, kustosza muzeum tychże zakładów i dzielnej załogi Zawiszy Czarnego, remont został zakończony.
autor tekstu i fot. Stefan Ekner
Związek Harcerstwa Polskiego w celu prowadzenia wychowania morskiego zakupił w 1934 roku drewniany szkuner, któremu po sprowadzeniu do Polski nadano nazwę Zawisza Czarny. Żaglowiec ten został w całości zakupiony ze składek społecznych, wyremontowany i przerobiony systemem gospodarczym na statek szkolny - prawie w całości przez harcerzy i studentów, którzy również później na nim pływali. Głównym inicjatorem powstania "Zawiszy" był Witold Bublewski – kierownik Harcerskich Drużyn Żeglarskich, a kapitanem Zawiszy aż do wojny był gen. Mariusz Zaruski.
"Zawisza" był wówczas największym skautowym żaglowcem i wzbudzał zazdrość i podziw nawet w kolebce skautingu, w Anglii.W czasie wojny, do 1943 r. używany przez Niemców jako "Schwarze Husar", został przez nich w końcu porzucony i niszczał. Po odnalezieniu po wojnie, sprowadzony do Gdyni nie nadawał się już do remontu i w 1949 r. został odholowany i zatopiony na wodach Zatoki Puckiej.
Pierwszy "Zawisza Czarny" był drewnianym trzymasztowym szkunerem gaflowym, o powierzchni żagli 432 m², dł. całk. 37,6 m, szer. 8,1 m, wys. 27 m, zan. 3,1 m, 395 BRT, załoga 52 osoby.
Aktualnie pływający żaglowiec – Zawisza Czarny to stalowy, trzymasztowy szkuner z ożaglowaniem typu Va Marie. Jednostkę zbudowano na bazie kadłuba statku rybackiego (lugrotrawlera) Cietrzew, zwodowanego w 1952 r. w Stoczni Północnej w Gdańsku, który wraz z całą serią statków tego typu został wycofany z eksploatacji z powodu złej stateczności i zatonięcia dwóch z nich.
Statek został przekazany ZHP przez Ministerstwo Żeglugi i przebudowany na żaglowiec. Pod bukszprytem znajduje się rzeźba, tzw. galion, przedstawiający głowę słynnego rycerza Zawiszy Czarnego. Banderę podniesiono 15 lipca 1961, a pierwszym kapitanem został delegowany z Marynarki Wojennej kmdr Bolesław Romanowski.
Statek został przebudowany i przedłużony w 1967 r.W zimie 1979/1980 statek przeszedł gruntowny remont z m.in. wymianą nadbudówki i silnika oraz modernizacją pomieszczeń. Kolejny gruntowny remont połączony z wymianą część instalacji i zabudowy wewnętrznej miał miejsce w 2000 roku.
Statek został wyposażony w silnik diesla pochodzący z niemieckiej firmy Deutsche Werke Kiel (obecnie MaK = Maschienenfabriek Krupp). W podobne silniki były wyposażane holowniki i małe okręty podwodne niemieckiej marynarki wojennej w czasie II wojny światowej. Jest to ślinik uruchamiany sprężonym powietrzem nie posiadający sprzęgła, w związku z czym śruba natychmiast po uruchomieniu pracuje wprzód lub – po zmianie nastawienie silnika – w tył.
W 1984 roku, w czasie regat atlantyckich, w rejonie Bermudów, w bardzo trudnych warunkach pogodowych, żaglowiec uratował część załogi żaglowca Marques, który zatonął w gwałtownym szkwale. Po wzięciu rozbitków na pokład Zawisza, pomimo wysokiego stanu morza i bardzo silnego wiatru, pozostał w rejonie wypadku, poszukując ofiar. Kapitanem statku był wówczas Jan Sauer. Za ten wyczyn Międzynarodowy Komitet Olimpijski odznaczył statek i jego załogę nagrodą Fair Play.W 1990 roku pod kpt. Janem Ludwigiem opłynął dookoła kulę ziemską trasą ze wschodu na zachód.
Dwukrotnie (25.1. i 2.2.1999 r.) opłynął przylądek Horn (kpt. Waldemar Mieczkowski). Pomiędzy pierwszym a drugim przejście żaglowiec odwiedził Polską Stację Antarktyczną im. H. Arctowskiego. W 1992 roku żaglowiec brał udział w Regatach Columbus 92 z okazji 500 lecia odkrycia Ameryki.W 1999 roku Światowe Biuro Skautowe WOSM zorganizowało na Zawiszy Czarnym cykle rejsów po Morzu Śródziemnym o nazwie Peace Cruise. Były to rejsy z międzynarodową załogą, których uczestnikami byli młodzi ludzie pochodzący z różnych zwaśnionych krajów basenu Morza Śródziemnego między innymi Palestyny, Izraela, Turcji, Cypru, Bośni i Serbii. W latach 2006 – 2016 na Zawiszy był realizowany program Zobaczyć Morze, na który składały się rejsy dla niewidomych żeglarzy. Od 2011 roku rokrocznie Zawiszą harcerze przewożą w grudniu Betlejemskie Światło Pokoju dla skautów z Bornholmu i Karlskorony.
Na co dzień Zawisza realizuje rejsy stażowo – szkoleniowe dla młodzieży, harcerzy, klubów i szkół żeglarskich po Morzu Bałtyckim, Północnym i Norweskim. Organizowane też są rejsy międzynarodowe z mieszaną załogą polsko – litewską lub polsko – ukraińską.
sztorm
historyczne 9
MG 0468
zawisza grzegorz zajaczkowski 3
zawisza grzegorz zajączkowski 2
taka sytuacja
bandera 4
Zawisza i harcerze
Funkcje oficerskie na s/y Zawisza Czarny mogą pełnić osoby, które obok wymogów wynikających z przepisów ogólnych, spełniają również dodatkowe wymogi określone przez armatora. Ewentualne odstępstwa od określonych poniżej zasad wymagają decyzji armatora. Dla funkcji kapitańskich i oficerskich prowadzi się rejestr osób posiadających zgodę armatora na pełnienie tych funkcji na s/y Zawisza Czarny.
Oznaczenia funkcji na s/y Zawisza Czarny
Oficerowie pokładowi
Kapitan Z-ca Kapitana Starszy oficer (chief) Oficer wachtowy
Dział maszynowy
Starszy mechanik Motorzysta
(chief engineer)
Pozostały personel pokładowy:
Bosman
Oznaczenia te nosi się na granatowych swetrach lub na granatowych i białych koszulach.
Funkcje na s/y Zawiszy Czarnym
| Funkcja | Minimalny poziom kompetencji |
|---|---|
| Starszy wachty | Zalecane: Wykwalifikowana załoga |
| Oficer wachtowy | Zalecane: Oficer Zawiszy Czarnego lub oficer-stażysta |
| Starszy oficer | Starszy oficer Zawiszy Czarnego |
| Z-ca Kapitana | Starszy oficer Zawiszy Czarnego |
| Kapitan-stażysta | Starszy oficer Zawiszy Czarnego dopuszczony do stażu kapitańskiego |
| Kapitan | Kapitan Zawiszy Czarnego |
Certyfikaty kompetencji Zawiszy Czarnego:
| Warunki uzyskania | Dostępne funkcje i inne przywileje | |
|---|---|---|
| Wykwalifikowana załoga | ż.j., 7 dni stażu na Zawiszy Czarnym, kwalifikacje potwierdzone w książeczce stażowej | Starszy wachty (pierwszeństwo w kwalifikacjach na rejs i funkcję*); |
| Status oficera-stażysty | st.j., SRC, 14 dni stażu na Zawiszy Czarnym (przynajmniej 2 rejsy), rekomendacja kapitana i zgoda armatora jachtu | Oficer wachtowy (50% zniżki w opłacie za rejs*); |
| Oficer Zawiszy Czarnego | j.st.m., BST STCW'78/95, SRC, 21 dni jako oficer-stażysta na ZC, odbyty rejs oficerski, rekomendacja kapitana i zgoda armatora jachtu | Oficer wachtowy (pierwszeństwo w kwalifikacji na rejs, 80 % zniżki w opłacie za rejs*); |
| Starszy Oficer Zawiszy Czarnego | k.j., BST STCW'78/95, SRC, 21 dni jako oficer-stażysta na ZC, udział w rejsie oficerskim z wynikiem pozytywnym, rekomendacja kapitana i zgoda armatora jachtu | Oficer, starszy oficer, z-ca kapitana (udział w rejsie bezpłatny) |
| Status kapitana-stażysty | k.j., BST STCW'78/95, SRC, 45 dni jako starszy oficer lub z-ca kapitana na ZC; rekomendacja kapitana i zgoda armatora jachtu | Oficer, starszy oficer, z-ca kapitana (udział w rejsie bezpłatny) |
| Kapitan Zawiszy Czarnego | k.j., STCW, LRC, Radar+ARPA, 30 dni jako kapitan-stażysta zgodnie z planem stażu, pozytywne opinie z wszystkich rejsów, rekomendacja prowadzenia ZC od trzech kapitanów i zgoda armatora jachtu | Oficer, starszy oficer, z-ca kapitana, kapitan |
* przywileje w rejsach organizowanych przez inne podmioty niż CWM – zalecane;
Wpis do rejestru odbywa się na podstawie książeczek stażowych (dostępnych na Zawiszy Czarnym lub w CWM ZHP).
Poniższy wykaz obejmuje osoby, które w przeszłości pełniły funkcje lub aktualnie posiadają certyfikację armatora do pełnienia funkcji kapitana, starszego oficera, starszego mechanika lub bosmana na s/y Zawisza Czarny.
Kapitanowie
Zawisza Czarny I:
Zawisza Czarny II:
Starsi Mechanicy Zawiszy Czarnego (kierownicy maszynowni):
Starsi Oficerowie Zawiszy Czarnego:
Bosmani s/y Zawisza Czarny:
Informacje dla organizatorów rejsów na s/y Zawisza Czarny
Organizacja własnego rejsu na s/y Zawisza Czarny jest niezwykle prosta. Centrum Wychowania Morskiego ZHP zapewnia statek gotowy do żeglugi z załogą stałą (kapitan, oficerowie, załoga maszynowa, bosman i kuk).
Istanieje możliwość zorganizowania własnego rejsu ze swoim kapitanem i oficerami. W takim wypadku kapitan i oficerowie muszą byc zatwierdzeni przez CWM ZHP.
W przypadku organizacji rejsów na s/y Zawisza Czarny zamustrowanie na statek dobywa się od godziny 1400 a wymustrowanie do godziny 1000.
W ostatniej dekadzie branża kasyn na prawdziwe pieniądze online doświadczyła gwałtowego rozwoju, a trendy w tej dziedzinie uległy znaczącej zmianie. Według danych firmy Grand View Research, globalny rynek hazardowy osiągnął wartość około 66,72 miliardów dolarów w 2020 roku i przewidywany jest wzrost o 11,5% rocznie w latach 2021-2028.
Ale sam wzrost to nie wszystko. Spójrzmy na kilka obszarów, w których również dokonały się poważne zmiany.
Jednym z głównych trendów w iGamingu jest rosnące wykorzystanie technologii, w szczególności ekspansji mobilnych aplikacji. Według raportu H2 Gambling Capital w 2020 roku 56% wszystkich przychodów z hazardu online pochodziło z urządzeń mobilnych, a w ciągu następnych pięciu lat spodziewany jest wzrost o 11% rocznie. Rozwój aplikacji mobilnych pozwala na dostęp slotów i gier stołowych online z każdego miejsca i o każdej porze dnia i nocy, co przyciąga coraz większą liczbę graczy.
Kolejnym trendem w branży kasyn online jest rozwój streamingów na żywo, które umożliwiają fanom hazardu uczestnictwo w grach prowadzonych przez żywych krupierów z różnych części świata. Takie gry zapewniają autentyczne doświadczenie z wirtualnego kasyna, a także interakcję z innymi graczami i krupierami. Z danych H2 Gambling Capital wynika, że segment gier na żywo wzrósł o 43% w 2020 roku. Spodziewany jest jego dalszy rozwój.
Wśród trendów widoczne jest również rosnące przywiązanie do odpowiedzialnego hazardu. Wielu operatorów kasyn online wprowadza systemy monitorowania, które pomagają w identyfikacji graczy z potencjalnymi problemami z uzależnieniem oraz oferuje narzędzia pozwalające na kontrolowanie wydatków i limitowanie czasu spędzanego na grze. Dzięki temu przestrzeń kasyn online staje się coraz bardziej przyjazna dla użytkowników.
Podsumowując, branża internetowych kasyn w ostatniej dekadzie przeżyła dynamiczny rozwój, a trendy w tej dziedzinie uległy znaczącej zmianie. Wzrost wykorzystania technologii, rozwój gier na żywo i większa uwaga na odpowiedzialny hazard to tylko niektóre z kluczowych trendów, które wpłynęły na rozwój branży.